Kant, Habermas: Συσχέτιση μεταξύ Ηθικής και Δικαίου

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο Ρότζερ Σαμαά αναλύει τη συνάρτηση μεταξύ των εννοιών της ηθικής και του δικαίου, υπό το πρίσμα της φιλοσοφικής θεώρησης του Immanuel Kant. Επίσης, προσεγγίζει τη σχέση ανάμεσα στο φιλοσοφικό έργο του Kant και τη Γαλλική Επανάσταση, τη σημασία των καθηκόντων της εκπαίδευσης σε ό,τι αφορά τη γαλούχηση των νέων, αλλά και τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει το δίκαιο όσον αφορά την εναρμόνιση των ελευθέρων βουλήσεων στο πλαίσιο μιας οργανωμένης, ρεπουμπλικανικής, φιλελεύθερης Πολιτείας που θεμελιώνεται στην αυτονομία, την ισότητα και τη νομιμότητα των πολιτών.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, επιδιώκεται από τον συγγραφέα τόσο η ανάλυση της συνάρτησης ανάμεσα στο δίκαιο και την ηθική όσο και η ανάλυση της ηθικής του διαλόγου, αυτή τη φορά υπό την σκοπιά της σκέψης του Jürgen Habermas. Αρχικά, εξηγούνται οι θεμελιώδεις έννοιες της επικοινωνιακής ορθολογικότητας, της δημόσιας σφαίρας, της κριτικής ικανότητας, του συνταγματικού πατριωτισμού και της ηθικής συνείδησης. Εν συνεχεία, περιγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν το δίκαιο και την ηθική, ενώ επεξηγείται η διάκριση μεταξύ ηθικής αρχής και δημοκρατικής αρχής. Περαιτέρω, αναδεικνύεται η αξία της χαμπερμασιανής ηθικής του διαλόγου, καθώς και οι προϋποθέσεις που χρειάζονται για τη δημιουργία ελλόγων διαβουλεύσεων που μπορούν να οδηγήσουν, μεταξύ άλλων ευεργετικών συνεπειών, σε κοινωνικό εκδημοκρατισμό. Ακολούθως, παρουσιάζονται ευρύτερες προσεγγίσεις που αφορούν στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στο δίκαιο και την ηθική.

Στο επίμετρο του βιβλίου, ο Αντώνιος Ζέρβας μελετά την αρχή της απόδειξης της ωφέλειας στον Ωφελιμισμό του John Stuart Mill. Συγκεκριμένα, εστιάζει στη συλλογιστική πορεία του Άγγλου φιλοσόφου στο 4ο κεφάλαιο του βιβλίου του. Δίδεται, επομένως, έμφαση στη δομή του επιχειρήματός του και καταβάλλεται η προσπάθεια μιας συνολικής κριτικής ανάγνωσης του σκεπτικού της απόδειξης.