Ύβρις

Ο όρος «ὕβρις» συναντάται στις αρχές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ήδη στα Ομηρικά Έπη, σημαίνοντας την αυθάδη βία, την ασέλγεια, την ασελγή πράξη, την υβριστική ενέργεια, την κακή μεταχείριση, τη σωματική κάκωση, την κατά κράτος εφόρμηση εναντίον κάποιου, τη διαφθορά παρθένου. Αναλόγως ο άνθρωπος που ενεργεί με αυτόν τον τρόπο είναι υβριστής, αυθάδης, ασελγής, κ.λπ. Στη σκέψη της κλασικής εποχής, τόσο την ηθική όσο και τη θρησκευτική, η αλαζονεία και ο εγωισμός που υποδηλώνεται με τον όρο αυτόν, εκφράζει την περιφρόνηση, την ασέβεια των ορίων που διέπουν ή που πρέπει να διέπουν τις σχέσεις των ανθρώπων. Αποδίδοντας την αντίληψη σχετικά με την ύβριν και τις συνέπειές της όπως τουλάχιστον παρουσιάζεται στην αρχαιότερη μορφή με το σχήμα ύβρις-άτη-νέμεσις-τίσις μπορούμε να πούμε ότι οι αρχαίοι πίστευαν πως μια «ύβρις» συνήθως προκαλούσε την επέμβασιν των Θεών και κυρίως του Δία, που έστελνε τον υβριστήν στην «άτην» δηλαδή στο θόλωμα, την τύφλωση του νου. Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε τον υβριστή σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη ανοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε τη «νέμεσιν» την οργή και εκδίκηση δηλαδή των Θεών, που επέφερε την «τίσιν» δηλαδή την τιμωρία και τη συντριβή – καταστροφή του.